Miejsce rozpoczęcia II Wojny Światowej

W mieście Gdańsk znajduje się półwysep, który dla Polaków stanowi symbol patriotyzmu, walki o ojczyznę i obronności kraju. Jest to Westerplatte, gdzie od 1926 do 1939 działała Wojskowa Składnica Tranzytowa. Półwysep zapisał się na kartach historii jako miejsce rozpoczęcia II wojny światowej.

25 sierpnia w 1939 roku u wybrzeża Westerplatte zacumował z rzekomo jedynie kurtuazyjną wizytą, w zastępstwie zapowiadanego wcześniej mniejszego okrętu, który jak twierdzono uległ awarii, niemiecki pancernik szkoleniowy Schleswig - Holstein. Był to okręt, którego konstrukcja była nieco przestarzała, jednakże dysponował on niezwykle silnym uzbrojeniem, a pod jego pokładem przebywała w ukryciu kompania szturmowa Kriegsmarine.

Pomnik na Westerplatte

Pomnik na Westerplatte (Źródło: Wikipedia, Yanek)

Wizyta w mieście okrętu się przedłużała, co zaczęło wzbudzać niepokój. Dnia 1 września 1939 roku, bladym świtem o godzinie 4:47 dowódca okrętu wydał rozkaz otwarcia ognia w kierunku polskiej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Bohaterska obrona Westerplatte trwała od 1 do 7 września.

Na mocy rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 22 sierpnia 2003 roku teren oraz wszelkie zachowane obiekty na obszarze dawnej Wojskowej Strażnicy Tranzytowej otrzymały miano pomnika historii o nazwie "Pole Bitwy na Westerplatte". W roku 1966 naród polski oddał cześć bohaterskiej załodze Westerplatte stawiając pomnik Obrońców Wybrzeża u wejścia do portu. Do dnia dzisiejszego statki różnych bander wchodząc do gdańskiego portu wydają odpowiednie sygnały w celu oddania czci bohaterom.

Etapy zwiedzania Westerplatte

  1. Przystań Statków Pasażerskich – W tym miejscu rozpoczyna się nasza wycieczka w przeszłość do czasów wojennych. Z tej lokalizacji mamy możliwość podziwiania widoku na Twierdzę Wisłoujście, kanał portowy, pomnik Obrońców Wybrzeża a także kościół Niepokalanego Serca Maryi.
  2. Schron oraz wieża obserwacyjna – gdy zmierzamy od Przystani Statków Pasażerskich w stronę Zatoki Gdańskiej mamy możliwość obejrzenia schronu wybudowanego w latach 50. XX wieku oraz powiązanej z nim wieży.
  3. Placówka Fort – stanowi element Muzeum Pola Bitwy. Zostały tu zebrane elementy militarne, które odwzorowują wydarzenia II wojny światowej. W czasie działań wojennych miejsce to spełniało funkcję obrony przeciwdesantowej.
  4. Czołg T-34 – jest to zabytek wojskowy z 1938 roku. Turyści zwiedzający półwysep bardzo chętnie fotografują się właśnie w tym miejscu. Ustawiony został tuż obok Placówki Fort.
  5. Cmentarz Obrońców – dawniej w tym miejscu istniała Wartownia nr 5, która została zbombardowana i zniszczona już 2 września 1939 roku. 50 lat po wojnie umieszczono w tym miejscu 15 krzyży łącznie z nieśmiertelnikami, które stanowią symbol żołnierzy walczących w obronie Westerplatte.
  6. Wartownia nr 1 – stanowi jedyny militarny zabytek Wojskowej Składnicy Tranzytowej, który ocalał od 1939 roku. Obecnie obiekt włączony jest do Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. We wnętrzu wartowni zorganizowana jest wystawa, która prezentuje jej wygląd z czasów wojny. Zobaczymy tu między innymi zdjęcia, mapy, a także makietę, która prezentuje sytuację bojową w dniu 1 września 1039 roku. Znajdują się tu również pamiątki po żołnierzach. Przed obiektem ustawiono dwa pociski z niemieckiego pancernika Schleswig - Holstein, każdy z nich waży przeszło 300 kg.
  7. Ruiny Nowych Koszar – budynek koszar powstał w 1934 roku, przed nim umieszczone zostały tablice z nazwiskami żołnierzy walczących w obronie półwyspu. Koszary powstały 5 lat przed wybuchem wojny i stanowiły jak na tamten czas obiekt niezwykle nowoczesny. Obecnie mamy możliwość obejrzenia jedynie ruin obiektu, gdyż już po zakończeniu wojny sowieccy żołnierze wysadzili go w powietrze.
  8. Pozostałości Willi Podoficerskiej – dawniej mieściła się tu Wartownia nr 3. Budynek spełniał rolę obrony dostępu od strony przystani oraz kanału. Część pomieszczeń piwnicznych stanowiły miejsce dla karabinów maszynowych.
  9. Pomnik Obrońców Wybrzeża – na kopcu, przy wejściu do portu znajduje się 23 - metrowy pomnik, który powstał jako upamiętnienie walczących tu żołnierzy. Pomnik powstawał przez dwa lata. Odsłonięto go w 1966 roku. Utworzony został z 236 bloków granitu, jego całkowita waga to 1150 ton.